Rozwój OZE, w tym fotowoltaiki, rodzi pytania o formalności związane z wytwarzaniem energii. Koncesja na wytwarzanie energii elektrycznej, nadzorowana przez URE i regulowana Prawem energetycznym, jest wymagana w określonych przypadkach. Warto wiedzieć, kiedy jest wymagana, a kiedy można działać bez niej, aby prowadzenie instalacji OZE było zgodne z prawem i bezpieczne dla inwestora.
Koncesja na wytwarzanie energii elektrycznej – czym jest i czemu służy?
Koncesja to oficjalne zezwolenie wydawane przez Urząd Regulacji Energetyki (URE), które uprawnia do legalnego wytwarzania energii elektrycznej w określonym zakresie i przy określonych warunkach.
Jej celem jest zapewnienie bezpieczeństwa sieci energetycznej, zgodności działań z przepisami prawa oraz ochrony środowiska. Posiadanie koncesji daje również możliwość sprzedaży energii elektrycznej, korzystania z preferencyjnych taryf oraz uczestnictwa w systemach wsparcia dla odnawialnych źródeł energii, takich jak aukcje OZE czy zielone certyfikaty.
Kiedy koncesja na wytwarzanie energii elektrycznej jest wymagana?
Koncesja URE jest obowiązkowa w przypadku dużych instalacji odnawialnych źródeł energii (OZE), gdy moc zainstalowana przekracza 1 MW. Dotyczy to zarówno dużych systemów fotowoltaicznych, jak i innych źródeł OZE, takich jak elektrownie wiatrowe, biomasowe czy wodne.
Obowiązek uzyskania koncesji pojawia się również przy wytwarzaniu w kogeneracji, czyli równoczesnej produkcji energii elektrycznej i ciepła.
Ponadto, koncesja jest wymagana w przypadku instalacji, które sprzedają energię elektryczną do sieci na większą skalę, niezależnie od rodzaju źródła.
W skrócie, koncesja URE jest potrzebna zawsze wtedy, gdy wytwarzanie energii wykracza poza potrzeby własne i/lub moc instalacji przekracza ustawowe limity.
Wytwarzanie energii elektrycznej na własne potrzeby – kiedy koncesja nie jest obowiązkowa?
Dla większości przydomowych instalacji fotowoltaicznych obowiązują uproszczenia:
Instalacje do 50 kW na własne potrzeby – dla przydomowych systemów fotowoltaicznych o mocy do 50 kW, wykorzystywanych głównie na własne potrzeby, koncesja URE nie jest wymagana. W przypadku małych instalacji fotowoltaicznych do 50 kW, prosumenci zawierają odpowiednią umowę z operatorem systemu dystrybucyjnego (OSD), co umożliwia wprowadzanie nadwyżek energii do sieci.
Oddawanie nadwyżek do sieci – wyprodukowana energia może być wprowadzana do sieci w ramach systemu net-billing, obowiązującego od 1 kwietnia 2022 roku. Dzięki temu prosumenci otrzymują wynagrodzenie za energię wprowadzaną do sieci i mogą je wykorzystać na pokrycie kosztów własnego zużycia w kolejnych okresach.
Instalacje powyżej 50 kW lub sprzedaż energii na większą skalę – w takich przypadkach konieczne jest uzyskanie odpowiedniej koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej w OZE.
Uproszczenia dla małych instalacji fotowoltaicznych sprawiają, że pozostają one łatwo dostępne dla gospodarstw domowych i firm – a to sprzyja rozwojowi zielonej energii w Polsce.
Rodzaje koncesji dla źródeł OZE
Urząd Regulacji Energetyki (URE) wydaje różne typy koncesji w zależności od charakteru działalności:
- Koncesja na wytwarzanie energii elektrycznej w OZE – dotyczy wszystkich odnawialnych źródeł, w tym fotowoltaiki, wiatru, biomasy czy małych elektrowni wodnych.
- Koncesja na wytwarzanie energii elektrycznej w kogeneracji – wymagana przy jednoczesnej produkcji ciepła i prądu w jednostkach kogeneracyjnych.
- Koncesja URE na fotowoltaikę – specyficzna dla instalacji PV o mocy powyżej 1 MW lub dla projektów sprzedających energię elektryczną do sieci na skalę komercyjną.
Koncesja na wytwarzanie energii elektrycznej z instalacji fotowoltaicznej przyznawana jest na czas od 10 do 50 lat, w zależności od wniosku przedsiębiorcy oraz decyzji Urzędu Regulacji Energetyki (URE).
Aby otrzymać koncesję na wytwarzanie energii elektrycznej z odnawialnych źródeł umożliwiającą jej późniejszą sprzedaż, należy złożyć odpowiedni wniosek we właściwym terenowo oddziale URE, odpowiadającym miejscu prowadzenia działalności.
Kto może uzyskać koncesję na wytwarzanie energii elektrycznej z OZE?
Koncesję na wytwarzanie energii w odnawialnych źródłach może otrzymać każda osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna, która spełnia wymogi Prawa energetycznego. Warunkiem jest pełna zdolność do czynności prawnych oraz dysponowanie odpowiednimi środkami technicznymi i organizacyjnymi do prowadzenia działalności w zakresie wytwarzania energii.
Oznacza to, że zarówno prywatni inwestorzy, jak i przedsiębiorstwa w sektorze OZE mogą ubiegać się o koncesję, jeśli instalacja spełnia wymogi techniczne, środowiskowe i formalne. Koncesja potwierdza legalność prowadzenia działalności i możliwość wytwarzania energii zgodnie z przepisami.
Procedura uzyskania koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej
Proces uzyskania koncesji URE na wytwarzanie energii elektrycznej w OZE jest jasno określony i obejmuje kilka kroków:
- Złożenie wniosku do URE – wniosek można złożyć elektronicznie lub papierowo. Powinien zawierać dane wnioskodawcy, rodzaj i moc źródła energii, planowaną lokalizację instalacji oraz harmonogram uruchomienia. W praktyce warto dołączyć również mapy, dokumenty własności działki i planowane parametry techniczne instalacji, aby przyspieszyć procedurę.
- Opłata skarbowa, której wysokość zależy od mocy instalacji. Jej uiszczenie jest warunkiem przyjęcia wniosku do rozpatrzenia.
- Analiza dokumentacji – URE weryfikuje kompletność wniosku, legalność lokalizacji oraz zgodność instalacji z przepisami środowiskowymi i energetycznymi. W tym etapie urząd może poprosić o uzupełnienie brakujących dokumentów lub wyjaśnienia techniczne.
- Decyzja koncesyjna – po pozytywnej weryfikacji, URE wydaje koncesję na wytwarzanie energii elektrycznej w OZE, która uprawnia do legalnego prowadzenia działalności oraz sprzedaży energii.
Cały proces trwa zwykle od kilku tygodni do kilku miesięcy, w zależności od stopnia skomplikowania inwestycji i poprawności złożonej dokumentacji. Dobrą praktyką jest wcześniejsze skonsultowanie wniosku z ekspertem lub firmą doradczą, co może znacznie skrócić czas oczekiwania i zmniejszyć ryzyko konieczności wprowadzania poprawek.
Podsumowanie
Koncesja na wytwarzanie energii elektrycznej jest niezbędnym dokumentem dla dużych instalacji OZE oraz jednostek kogeneracyjnych, zapewniającym zgodność z prawem i możliwość sprzedaży energii elektrycznej.
Dla typowych instalacji fotowoltaicznych na własne potrzeby koncesja nie jest wymagana, co pozwala inwestorom na prostą i szybką produkcję zielonej energii.
Znajomość aktualnych przepisów i progu mocy, przy którym koncesja staje się obowiązkowa, pozwala uniknąć problemów formalnych i korzystać z pełnych korzyści, jakie daje wytwarzanie energii elektrycznej w odnawialnych źródłach energii.
