Technologia pozyskiwania energii elektrycznej ze słońca rozwija się dynamicznie na całym świecie – również w Polsce, co czyni kwestię efektywnego recyklingu paneli fotowoltaicznych coraz bardziej istotną ze względów środowiskowych. Wyjaśniamy, co dzieje się z zużytymi panelami fotowoltaicznymi, gdzie oddać zużyte panele fotowoltaiczne oraz jaki jest koszt utylizacji paneli fotowoltaicznych.
Po jakim czasie trzeba utylizować panele fotowoltaiczne?
Panele fotowoltaiczne charakteryzują się wyjątkową trwałością. Nowoczesne ogniwa słoneczne utrzymują wysoką wydajność – na poziomie 90% początkowej – przez około 25-30 lat. Niezbędna do osiągnięcia takiej trwałości jest odpowiednia dbałość o panele, w tym regularne serwisowanie instalacji.
Utylizacja fotowoltaiki jest konieczna po upływie wskazanego czasu, jak również w przypadku paneli uszkodzonych podczas transportu lub zniszczonych przez zdarzenia losowe. Bez względu na powód, prędzej czy później żywot każdego panelu fotowoltaicznego dobiega końca. A to, zgodnie z prawem, wymaga odpowiedniej ich utylizacji.
Utylizacja paneli fotowoltaicznych. Co zrobić ze starymi panelami fotowoltaicznymi?
Chociaż wielu inwestorów po wykonaniu instalacji PV nie zastanawia się, gdzie w Polsce można utylizować panele fotowoltaiczne, to wiedza ta może przydać im się w momencie potencjalnego ich uszkodzenia lub po latach eksploatacji systemu. Obserwowany obecnie wzrost instalacji fotowoltaicznych oznacza, że panele fotowoltaiczne będą masowo demontowane dopiero za co najmniej kilkanaście lat.
W Polsce utylizacja paneli fotowoltaicznych jest regulowana ustawowo. Jak wygląda utylizacja paneli fotowoltaicznych? Zużytych lub uszkodzonych paneli nie można po prostu wyrzucić do zwykłego kosza (na szkło, metal czy tworzywa sztuczne) ani przeznaczyć na odpady gabarytowe. Zamiast tego, należy postępować z nimi jak z innymi starymi lub zepsutymi urządzeniami elektrycznymi.
Gdzie utylizuje się zepsute i zużyte panele fotowoltaiczne?
Zgodnie z regulacjami, w oparciu o które powinna odbywać się utylizacja paneli fotowoltaicznych, podobnie jak inne elektrośmieci, należy przekazać je do specjalnych punktów odbioru odpadów tego typu. Dzięki temu mamy pewność, że panele zostaną zutylizowane w sposób bezpieczny dla środowiska.
A kto odpowiada i płaci za utylizację paneli fotowoltaicznych? Chociaż brak jest obecnie przepisów uściślających tę kwestię, to zgodnie z regulacjami unijnymi, obowiązek ten powinien spoczywać na producencie. Renomowani producenci paneli fotowoltaicznych zapewniają bezpłatny odbiór i utylizację paneli fotowoltaicznych, gdy te stracą swoją żywotność. W przeciwnym razie utylizacją fotowoltaiki obciążony zostaje jej właściciel – na szczęście koszty nie są wysokie.
Co się dzieje z zużytymi panelami fotowoltaicznymi? Recykling paneli fotowoltaicznych
Recykling paneli fotowoltaicznych przebiega w kilku etapach. Wyeksploatowane panele fotowoltaiczne należy w pierwszej kolejności zdemontować, oddzielając elementy takie jak kable i skrzynki przyłączeniowe.
W kolejnym kroku usunięte powinny zostać elementy aluminiowe i szklane. W przypadku aluminiowych ram i szkła ochronnego możliwy jest recykling paneli fotowoltaicznych, które można bez problemu przetopić i ponownie wykorzystać. Skuteczność tej metody wynosi ponad 90%.
Ponownie, w zależności od stopnia zużycia, wykorzystać można również wafle krzemowe. Po selekcji i podziale ich na uszkodzone oraz te w dobrym stanie technicznym przetapia się je lub wykorzystuje raz jeszcze w nowych modułach fotowoltaicznych (po odpowiedniej obróbce).
Na koniec przeprowadzana jest termiczna utylizacja paneli fotowoltaicznych, a dokładnie tych ich elementów, które nie mogą zostać ponownie wykorzystane. Spala się je w wysokich temperaturach – w 500°C odparowują tworzywa sztuczne, natomiast pozostają metale i szkło.
Ile kosztuje utylizacja paneli fotowoltaicznych i kto za nią płaci?
Koszt utylizacji paneli fotowoltaiczny wygląda podobnie, jak w przypadku innych elektroodpadów. Pod uwagę brana jest masa utylizowanych elementów. Orientacyjny koszt to 1,5 zł/kg, o ile odpady zostaną dostarczone do punktu zbiórki przez klienta. W przypadku konieczności odbioru paneli fotowoltaicznych koszt utylizacji wzrasta o cenę dojazdu (około 2,5 zł/km). Pozwala to obliczyć mniej więcej, ile kosztuje utylizacja jednego panelu fotowoltaiki. W przypadku instalacji o mocy 4 kW koszty te wyniosą około 300-400 złotych (na przykład 12 modułów po ok. 20 kg każdy x 1,50 zł/kg), a dla instalacji 10 kW (przykładowo 30 modułów po około 20 kg każdy x 1,5 zł /kg) – około 900-1000 zł.
Na wycenę wpływa zarówno liczba oddawanych elementów oraz to, ile waży jeden panel fotowoltaiczny. Waga różni się w zależności od rodzaju panelu – przykładowo te monokrystaliczne są lżejsze od polikrystalicznych, a więc ich utylizacja będzie tańsza.
